عقل

پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:

عقل در دل، همانند چراغ در میان خانه است

نعمت دختر

پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:

رحمت خدا بر پدرى که داراى دخترانى است! دختران، با برکت و دوست داشتنى‏اند و پسران، مژده آورند. دختران باقیات الصالحات (بازماندگان شایسته)اند

نام محمد

پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:

هر کس به نام من نامگذارى کند و برکت و خجستگى مرا امید داشته باشد، برکت به سوى او خواهد آمد و تا قیامت (باقى) خواهد بود

تاجر راستگو

حضرت رسول اکرم (ص) فرمودند:

تاجر درستکار راستگوی مسلمان، روز رستاخیز با شهیدان است

زمستان

زمستان؛ بهار مومن است!
.
[امام صادق عليه السلام؛ أمالی الصدوق، ص۲۳۷]

شکر

امام حسن (ع) فرمودند:

خیری که هیچ شری در آن نیست ، شکر بر نعمت و صبر بر مصیبت و ناگواری است

وعده

امام حسن علیه السلام فرمودند:

انسان تا وعده نداده ، آزاد است . اما وقتی وعده میدهد زیر بار مسؤولیت میرود، و تا به وعدهاش عمل نکند رها نخواهد شد

انفاق

رسول خدا (ص) فرمودند:

خوشا آنکه زیادی دارایی‌اش را انفاق کند و زبانش را از زیاده‌گویی نگه‌دارد

شهوات

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
حَرامٌ على كُلِّ قَلبٍ عزّي بِالشَّهَواتِ أن يَجُولَ في مَلَكوتِ السَّماواتِ؛
بر هر دلى كه به شهوت‌‏ها آرام گرفته باشد، حرام است كه در ملكوت آسمان‏‌ها گردش كند.

بینایی و بینش

امام على (علیه السلام):

فَقْدُ البَصَرِ أهْوَنُ مِنْ فِقْدانِ البَصِیرَةِ.

نداشتن بینایی آسان‌تر (و کم اهمیت‌تر) از نداشتن بینش است.

محرومیت از نماز شب

امام صادق (ع) فرمود:

«اِنَّ الرَجُلَ يَذْنِبُ الذَّنْبَ فَيَحْرُمُ صَلاة َاللَّيْلِ وَ اِنَّ الْعَمَلَ السَّيّيءَ اَسْرَعُ في صَاحِبِهِ مِنَ السِّكِين فِي اللَّحْمِ».

كسي كه مرتكب گناهي شود از نماز شب محروم ميگردد و به درستي كه نفوذ اثر كار ناپسند در انجام دهنده آن از نفوذ چاقو در گوشت سريعتر است».

توصیه امیر المومنین

حضرت امير المؤمنين علي (ع) فرمودند:

«در سه چيز با سه چيز طمع مكن:

1- در بيداري شب با پرخوردن.

2- در نور صورت با خوابيدن در جميع شب.

3- در امان ماندن در دنيا با همنشيني با فاسقان و فاجران».

رابطه گناه و نماز شب

امام صادق (ع) فرمود:

كسي كه مرتكب گناهي شود از نماز شب محروم ميگردد و به درستي كه نفوذ اثر كار ناپسند در انجام دهنده آن از نفوذ چاقو در گوشت سريعتر است».

خواب بین مغرب و عشاء

امام باقر عليه‌السلام:

خواب بین نماز مغرب و عشاء انسان را از رزق محروم می‌کند.

زمان مناسب برای خواب

امام باقر عليه‌السلام:

(خواب قیلوله نعمت است)؛ زیرا گرمی هوای روز ، سردی ظاهر بدن را تعدیل می‌کند.

خواب قیلوله: خواب پیش از ظهر (حدود نیم ساعت قبل از اذان ظهر تا اذان ظهر) را خواب قیلوله گویند که بسیار مفید بوده و موجب نشاط و تقویت قوای مختلف بدن می‌شود.

خواب قبل از طلوع

امام سجاد عليه‌السلام به ابو حمزه ثمالی فرمودند:

"قبل از طلوع آفتاب نخواب که من این کار را از تو نمی‌پسندم؛ زیرا حق تعالی روزی بندگان خود را در این زمان قسمت مي‌كند و هر که این ساعت را خواب باشد، از روزی محروم می‌گردد.

خواب اول روز

امام باقر عليه‌السلام:

خواب اول روز بی‌عقلی است؛ زیرا موجب سردی بدن می‌شود؛ لذا فرد در طول روز کسل است و شور و نشاط کافی جهت انجام فعالی‌تهای روزانه خود ندارد.

خواب بامداد

امام صادق عليه‌السلام:

"خواب بامداد، شوم و مانع روزی است. چهره را زشت و رنگ را زرد می‌گرداند، پس مبادا در این زمان بخوابید."

ولایت علی بن ابی طالب

رسول خدا (ص) :

کسی که میخواهد زندگی و مرگش همانند من باشد و در بهشت جاودانه ای که پروردگارم به من وعده کرده ، ساکن شود ، ولایت علی بن ابی طالب (ع) را انتخاب کند ، زیرا او هرگز شما را از راه هدایت بیرون نبرده و به گمراهی نمی کشاند

ازدواج نکردن

امام صادق (عليه ‌السلام):

و هر که از ترس تنگدستي ازدواج نکند، به خداي متعال بدگمان است.

طاعت

امام علی علیه السلام :

اِنَّ اَنْفاسـَكَ اَجـْزاءُ عُمـْرِكَ، فَلا تُفْنِها اِلاّ فى طاعَةٍ تُزْلِفُكَ؛

نَفَـس‏هاى تـو، اجـزاء و بخشهاى عمر توست، پس اين نَفس‏ها را جز در مسير طاعتى كه تو را به خدا نزديك كند، از دست مده و صرف مكن.

ملاکی برای علاقه بیشتر

امام هادی (سلام الله عليه) فرمودند:

رُوِيَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ جَعْفَرٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي الْحَسَنِ علیه السّلام:

أَيُّنَا أَشَدُّ حُبّاً لِدِينِهِ؟ قَالَ: أَشَدُّكُمْ حُبّاً لِصَاحِبِهِ .

راوی گوید که به امام هادی علیه السّلام عرض کردم: کدام یک از ما بیشتر

دینش را دوست دارد (مسلمان تر و مؤمن تر است)؟

ایشان فرمودند: هر که امام زمانش را بیش تر دوست داشته باشد.

بحارالأنوار ج : ۵۰ص : ۱۵۲

اخلاق و غم

پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:

هر کس بد اخلاق باشد، خودش را عذاب مى‏دهد و هر کس غم و غصه‏اش زیاد شود، تنش رنجور مى‏گردد

پیامبر اکرم (ص) فرمودند:

صدقه دادن ، از مرگِ بد باز مى‏دارد

شتاب در کار نیک

پیامبر اکرم (ص) فرمودند:

خداوند شتاب در کار نیک را دوست دارد

روایت حدیث

امام صادق (سلام الله علیه) :

اَلرّاوِيَةُ لِحَديثِنا يَشُدُّ بِهِ قُلوبَ شيعَتِنا أفضَلُ مِن ألفِ عابِدٍ.

راوى حديث ما، كه دل شيعيان ما را با آن استوار می‌كند، از هزار عابد برتر است

سخاوت

از سول خدا (ص) روایت شده است:

سخاوت عظیم‌ترین منش خداست.

- کنز العمال: ۱۵۹۲۶

نیکی با پدر

امام علی عليه ‏السلام :

به پدران خود خوبى كنيد، تا پسرانتان هم به شما خوبى كنند.

غررالحكم: ج3، ص267

شوخی کردن

امام صادق (ع) به یونس شیبانی:
چگونه با هم شوخی می‌کنید؟
پاسخ داد: خیلی کم.
فرمود: چرا کم؟
شوخی کردن از حسن خلق است و می‌توانی بدین وسیله برادرت را شاد کنی، رسول خدا (ص) هرگاه می‌خواست دل کسی را شاد کند با او شوخی می‌کرد.

فقر و ثروت

حضرت محمد(ص) می فرمایند:
هیچ فقری سخت تر از نادانی نیست و هیچ مالی سودمندتر ازعقل نیست

ترس از خدا

حضرت رسول اکرم (ص) فرمودند:
اگر از ترس خدا از چیزی درگذری، خداوند بهتر از آن را به تو خواهد داد

نداشتن توقع

امام صادق (ع) می فرمایند:
بهترین راحتى و آسودگى، نداشتن توقعى از مردم است

پایه‌های کفر

پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
پایه های کفر چهار چیز است : میل و خواهش، ترس و بیم ، ناخشنودی و خشم

اطاعت

پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
حقیقتاً آنچه (از نعمتها و رضوان) که در نزد خداوند است جز با طاعت و فرمانبرداری از او بدست نمی آید

وصف دین

پیامبر اسلام (ص) در کلامی حکیمانه دین را چنین معرفی نموده است:

آگاه باشید وصف این دین مانند وصف درخت روییده ثابت و پابرجاست، ریشه‌اش ایمان، شاخه‌اش زکات، آبش نماز، رگ‌هایش روزه، برگ‌هایش حسن خلق، عامل ثمردهی‌اش برادر بودن مسلمانان بر پایه دین، جلد و پوستش حیا و میوه‌اش خودداری از حرام خداست. پس همانگونه که درخت جز با میوه پاکیزه کامل نمی‌شود، هم چنین ایمان جز با خودداری از حرام‌های خدا کامل نمی‌شود.

- جامع الاخبار: ۳۷، الفصل التاسع عشر فی الاسلام.

ایمان

رسول خدا (ص) فرمودند: ایمان عبارت است از شناخت قلبی، گفتار زبانی و کردار با اعضا و جوارح

پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:
کارگزاران شما [نتیجه] اعمال شما هستند، همان گونه که هستید، بر شما حکومت می‌شود

کمال عقل

پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: کمال عقل پس از ایمان به خدا، مدارا کردن با مردم است به شرط آن که حق، ترک نشود.

صفات مومن

رسول خدا در توصیف مومن فرموده است:

حرکاتش لطیف و نرم و محضرش شیرین است، از میان امور، برترینش را می‌طلبد و از اخلاق رفیع‌ترینش را می‌جوید، بر کسی که با او دشمن است ستم نمی‌ورزد و به خاطر کسی که به او عشق دارد گناه نمی‌کند. هزینه زندگی‌اش اندک و یاریش به مردم بسیار است. عملش را نیکو انجام می‌دهد چنان که گویی ناظری بر او نظارت دارد از حرام چشم می‌پوشد. دارای جود و سخاوت است. سائلی را محروم نمی‌کند، کلامش را سنجیده می گوید. زبانش از باطل گویی لال است، باطل را از دوستش نمی‌پذیرد و حق را بر ضد دشمنش برنمی‌گرداند. جز برای دانا شدن نمی‌آموزد و جز برای عمل کردن دانا نمی‌شود. اگر با اهل دنیا قرار گیرد زیرک‌ترین آنان است و اگر با اهل آخرت سلوک کند پرهیزکارترین آنان است.

- التمحیص: ۷۴، باب فی اخلاق المومنین، حدیث ۱۷۱.

شب زنده داری

رسولُ اللّه صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :

لا سَهَرَ إلاّ في ثلاثٍ :مُتَهَجِّدٍ بالقرآنِ ، وفي طَلَبِ العِلمِ ، أو عَروسٍ تُهدى إلى زَوجِها .

پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :

شب زنده‏ دارى جز براى سه چيز روا نيست: تلاوت قرآن ، تحصيل دانش و يا فرستادن عروس به خانه شوهرش .

بحار الأنوار : 76 / 178 / 3 منتخب ميزان الحكمة : 284

سیب

امام محمد باقر (سلام الله علیه):

«هنگامی که خواستی سیب بخوری، آن را ببـوی و سپس بخور. اگر چنین کنی، هر درد و عارضه‌ای از تنت بیرون می‌رود و همۀ آنچه از سوی ارواح در انسان ایجاد می‌شود، فرو می‌نشیند.»

[«دانش‌نامۀ احادیث پزشکی، محمد محمدی ری‌شهری، ترجمۀ دکتر حسین صابری، انتشارات دارالحدیث، ص۴٧۶» به نقل از: «طب الائمه علیهم السلام، ص١٣۵»]

سحرخیزی

پیامبر اکرم(ص) می فرمایند:

در پى روزى، سحر خیز باشید؛ چرا که حرکت در آغاز روز، [مایه] برکت و پیروزى است

گذشت

پیامبر اکرم(ص) فرمودند:
گذشت کن از کسى که به تو ظلم کرده ، رابطه برقرار کن با کسى که با تو قطع رابطه کرده و عطا کن به کسى که از تو دریغ نموده است

رباخواری

امام صادق (ع) می فرمایند: هنگامى که خداوند بخواهد ملتى را نابود کند، رباخوارى در میان آنان رواج می ‏یابد

استغفار

رسول خدا (ص) فرمودند: هر دردی دوایی دارد و دوای گناهان استغفار کردن است.

زهد

از امام حسن مجتبی (ع) سؤال شد : زهد چیست ؟ فرمود : رغبت به تقوی و بی رغبتی به دنیا

ولایت

قال رسول الله (ص):
روز قيامت منبرهايي از نور در اطراف عرش خدا برپا مي‌شود براي شيعيان اهل بيت من، آنهايي كه در ولايت خالص باشند

اخلاق

امام صادق (ع) می فرمایند: بدان که جوانِ خوش‏اخلاق ، کلید خوبى‏ها و قفل بدى‏هاست و جوانِ بداخلاق ، قفل خوبى‏ها و کلید بدى‏هاست

روزه برتر

حضرت علی (ع) در روایاتی می‌فرماید:

روزه دل از اندیشه در گناهان، برتر از روزه شکم از خوارکی‌هاست.

- غررالحکم: ۱۷۶، الفصل الثانی فی الصوم، حدیث ۳۳۶۵

استجابت دعا

امیر المومنین از رسول خدا (ص) روایت می‌کند:

چهارنفر دعایشان رد نمی‌شود و درهای آسمان به روی دعایشان باز است و دعایشان تا عرش انتقال می‌یابد:

دعای پدر برای فرزندش، دعای ستمدیده بر ضد ستمکارش، دعای عمره دار تا به وطنش بازگردد، دعای روزه‌دار تا افطار کند.

- امالی صدوق: ۲۶۵، المجلس الخامس و الاربعون، حدیث ۴

خواندن قرآن

حضرت رسول اکرم (ص) فرمودند:
دل ها مانند آهن هنگام رسیدن آب به آن زنگ می زند، گفتند: صیقل آن چیست؟ آن حضرت فرمود: زیادی یاد مرگ و خواندن قرآن

پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
استوارترین کارها سه چیز است: یاد خداوند در همه حال، و رعایت انصاف به ضرر خویش و تقسیم مال با برادر دینی

مومن

امیر المومنین (ع) می‌فرماید:

مومن در برابر حوادث و مصایب و فتنه‌ها و آشوب‌ها بردبار و باوقار است و در برابر امور ناخوشایند پابرجا و شجاع است، شکیبایی در بلا و سپاسگزار در فراخی و گشایش و قانع به روزی خداست، به دشمنان ستم نمی‌ورزد و بار سنگینی بر دوستان نیست، مردم از او در راحتند و خود او برای راحت مردم در سختی و مشقت است.

- بحارالانوار: ۲۷/۷۵، تتمه باب ۱۵، حدیث ۹۴؛ میزان الحکمه: ۳۹۲/۱، الایمان، حدیث ۱۴۰۸.

دوستی

امام رضا علیه السلام فرمودند:به دیدن یکدیگر روید تا یکدیگر را دوست داشته باشید و دست یکدیگر را بفشارید و به هم خشم نگیرید

نیکوترین مردم

امام رضا(ع) فرمودند:نیکوترین مردم از نظر ایمان، خوش خلق‌ترین و با لطفترین آنها نسبت به اهل خویش است

سنجش مردم

امام رضا(ع) فرمودند:به بسیاری نماز و روزه و زیادی حجّ و احسان و زمزمه‌شان در شب منگرید بلکه به راستی سخن و امانت داریشان بنگرید

توکل

امام رضا(ع) فرمودند:حد توکل چیست؟ حضرت فرمودند: اینکه با وجود خدا از هیچ کس نترسی